Kategorie
Gemini.pl

Artykuły

X - Projekt Mama 2024 (2)
X - Wiosenne porządki
X - Herbal Monasterium
X - Zajączek wielkanocny 2024
X - Układ pokarmowy
X - Alergia 2024
X - Sale do -50%
72

Jak używać inhalatora?

Słuchaj artykułu

Inhalator to przydatne urządzenie, które pozwala na szybkie podanie leku. Jego używanie nie jest skomplikowane. Wystarczy znajomość kilku podstawowych zasad. Jak zatem prawidłowo korzystać z inhalatora, aby spełniał on swoje funkcje?

Jak używać inhalatora?

Inhalacja a nebulizacja

Zacznijmy od wytłumaczenia pojęć inhalacji i nebulizacji, które często bywają stosowane zamiennie.

Inhalacja jest pojęciem szerszym niż nebulizacja. Inhalacją możemy nazwać np. wdychanie pary wodnej z olejkami eterycznymi i korzystanie z inhalatorów proszkowych czy ciśnieniowych.

Do nebulizacji potrzebujemy nebulizatora, czyli pojemnika na lek, w którym następuje przemiana leku z postaci płynnej w mgiełkę.

Z nebulizacji możemy korzystać w różnych schorzeniach:

  • astma,
  • POChP (przewlekła obturacyjna choroba płuc),
  • mukowiscydoza,
  • zapalenie oskrzeli,
  • zapalenie oskrzelików,
  • zespół nieruchomych rzęsek,
  • nawilżenie dróg oddechowych u chorych wentylowanych mechanicznie,
  • przewlekły nieżyt nosa i gardła,
  • zapalenie zatok przynosowych,
  • zespół krupu – ostre podgłośniowe zapalenie krtani.

Rodzaje inhalatorów

Inhalatory pozwalają na podawanie leków i roztworów w domowych warunkach. Możemy z nich korzystać zarówno w celach leczniczych, jak i profilaktycznych.

Wyróżniamy trzy podstawowe rodzaje inhalatorów:

Inhalatory pneumatyczno-tłokowe (kompresorowe)

Są najbardziej popularne. Składają się z elektrycznego kompresora i nebulizatora, czyli pojemnika na lek. Te elementy są ze sobą połączone przewodem powietrznym wykonanym z tworzywa sztucznego. Za pomocą inhalatora pneumatycznego z nebulizatorem możemy podawać wszystkie antybiotyki, glikokortykosteroidy i dornazę alfa.

Wybierając model przenośny, np. w zestawie z akumulatorem, inhalację możemy wykonać w dowolnym miejscu i czasie. Niektóre modele wyposażone są nawet w ładowarkę samochodową. Mogą być także stosowane podczas lotu samolotem.


Inhalatory pneumatyczno-tłokowe
Ciesz się darmową dostawą przy zakupie wybranych produktów!

Inhalatory ultradźwiękowe

Najważniejszym elementem nebulizatora ultradźwiękowego jest mała płyta grzewcza, która wibruje z dużą częstotliwością. Wibracje powodują powstanie fal dźwiękowych przenoszonych po płynnej postaci leku i rozrywających go na małe cząsteczki, które są odpowiednie do wdychania.

Nebulizatory ultradźwiękowe mają tendencję do ogrzewania leku, co szkodzi zawartym w nim białkom. Zwykle nie ma to wpływu na leki wziewne. Problem stanowi za to rozbijanie przez ultradźwięki sterydów i większości antybiotyków. Produkowany aerozol ma dużą gęstość, co może powodować podrażnienia układu oddechowego u dzieci .

Nie zaleca się korzystania z inhalatorów ultradźwiękowych w warunkach domowych.

Inhalatory membranowe

Wyglądem przypominają inhalatory ultradźwiękowe. Odróżnia je mechanizm działania. Polega on na pompowaniu płynnego lekarstwa przez wibrujący w szybkim tempie dysk (membranę), który zawiera tysiące maleńkich oczek (sito). Powoduje to rozdrabnianie cieczy na cząsteczki, które następnie wdychamy.

W przypadku inhalatorów membranowych do nebulizacji nie wolno stosować substancji oleistych (olejków eterycznych i innych produktów na bazie olejów, które zawierają tłuste lub zawieszone cząstki).


Inhalatory membranowe

Jak używać inhalatora?

Nebulizację wykonuj, postępując według poniższych kroków:

  1. Dokładnie umyj i osusz ręce.
  2. Zamocuj wszystkie części inhalatora według instrukcji, a następnie podłącz urządzenie do prądu.
  3. Wstrząśnij ampułkę z lekiem przed dodaniem leku do nebulizatora.
  4. Odmierz dawkę leku. Sprawdź najmniejszą objętość płynu niezbędną do prawidłowego działania inhalatora. Jeżeli objętość leku jest mniejsza, rozcieńcz go solą fizjologiczną (najpierw dodaj roztwór soli, a później lek).
  5. Usiądź wygodnie i uruchom nebulizator.
  6. Jeśli korzystasz z ustnika, oddychaj przez usta, a nie przez nos. Jeżeli stosujesz maseczkę, pamiętaj, że powinna ona dobrze przylegać do twarzy.
  7. Kontynuuj inhalację do momentu zaobserwowania bulgotania w pojemniku nebulizatora. To sygnał, że kończy się lek. Potrząśnij pojemnikiem, aby wszystkie krople spłynęły na dno pojemnika. Gdy ponownie usłyszysz bulgotanie, zakończ nebulizację. Trwa ona zazwyczaj 5-10 minut. Bulgotanie jest charakterystyczne dla inhalatorów pneumatyczno-tłokowych. Nie pojawia się w przypadku nebulizatora ultradźwiękowego i membranowego.
  8. Rozłącz nebulizator. Umyj pojemnik nebulizatora oraz maseczkę lub ustnik i pozostaw je do wyschnięcia. Nie przepłukuj przewodu powietrznego. Nebulizatory ultradźwiękowe i membranowe są delikatniejsze niż pneumatyczno-tłokowe, dlatego nie dotykaj siatki, ponieważ możesz ją uszkodzić. 
  9. Aby uniknąć zakażenia grzybiczego, po nebulizacji sterydami przepłukaj buzię. W przypadku korzystania z maski przemyj również twarz, aby uniknąć podrażnień.

Sól fizjologiczna

Aby nebulizacja była skuteczna, pamiętaj o kilku zasadach: 

  • Nebulizację wykonuj, siedząc prosto. 
  • Oddychaj normalnie. Raz na jakiś czas wykonaj głęboki wdech i zatrzymaj go na 5-10 sekund (zapewni to lepsze wprowadzenie leku do płuc).
  • Wybierz ustnik zamiast maseczki. Dzięki temu mniej leku „ucieka bokiem”.
  • U dzieci stosuj małą maseczkę do momentu, aż dziecko będzie w stanie wygodnie korzystać z ustnika. Stosowanie ustnika u płaczącego dziecka jest nieskuteczne.

Inhalatory dla dzieci

Na efektywność nebulizacji wpływa wiele czynników. Pierwszym z nich jest bez wątpienia wielkość cząstek otrzymanych z nebulizatora.

Im mniejszy rozmiar cząstek rozproszonych, tym większą mają szansę na dotarcie do niższych partii drzewa oskrzelowego. Wywierają w ten sposób skuteczniejszy efekt terapeutyczny.

Do pęcherzyków płucnych docierają cząstki o średnicy 1-2 µm, dlatego też jest to optymalny poziom rozproszenia, jakiego oczekujemy od danego nebulizatora. Większe cząstki (2-10 µm) docierają jedynie do oskrzeli i tchawicy, natomiast największe (20-100 µm) zatrzymują się w jamie ustnej, nosie i gardle.

Efektywność nebulizacji zależy także od naszych cech indywidualnych.

Zaliczamy tutaj:

  • stan płuc,
  • częstość oddechów,
  • objętość oddechową,
  • temperaturę i wilgotność panujące w płucach. 

Właściwe dobranie urządzenia i technika przeprowadzenia nebulizacji również wpływają na skuteczność całego procesu.


Akcesoria do inhalatorów

Wady i zalety nebulizacji

Stosowanie nebulizacji przynosi nam wiele korzyści:

  • dostarczamy lek bezpośrednio do miejsca jego działania i osiągamy wysokie stężenie leku w drzewie oskrzelowym;
  • ograniczamy do minimum występowanie działań niepożądanych;
  • zmniejszamy potrzebną dawkę leku (ze względu na to, że osiąga on wysokie stężenie w miejscu działania oraz ze względu na ograniczenie efektu pierwszego przejścia przez wątrobę, co jest częste w przypadku doustnego przyjmowania leku);
  • efektywnie dostarczamy lek ze względu na dużą powierzchnię wchłaniania i wysoką przepuszczalność pęcherzyków płucnych;
  • eliminujemy wiele interakcji leków na etapie ich metabolizmu;
  • możemy indywidualnie dopasować dawkę leku (ampułki z lekiem mają pojemność 1 lub 2 ml, więc możemy łatwo odmierzyć potrzebną ilość);
  • nebulizacja jest łatwa do przeprowadzenia i w trakcie jej wykonywania możemy łączyć różne leki.

Wady:

  • koszt zakupu urządzenia jest dość wysoki (100-300 zł);
  • nebulizacja będzie mało skuteczna, jeśli będziemy wykonywać ją nieprawidłowo.

Nebulizacja a łączenie leków

Łączenie leków do nebulizacji zawsze skonsultuj z lekarzem.

Istnieje jednak kilka ogólnych zasad:

  • Jeśli zachodzi potrzeba stosowania kilku leków, najpierw zastosuj leki rozszerzające oskrzela, a po 15 minutach sterydy lub mukolityki działające przeciwzapalnie. Zdarzają się jednak sytuacje, w których lekarz zaleca jednoczesne podanie obu leków.
  • Bromek ipratropium możesz łączyć z salbutamolem, sterydami i ambroksolem.
  • Nie łącz dwóch leków z tej samej grupy, np. preparatu złożonego z bromku ipratropium i fenoterolu z salbutamolem.
  • Sterydy możesz łączyć z większością leków (poza lekami z tej samej grupy czy ambroksolem).
  • Ambroksol możesz łączyć z bromkiem ipratropium, jego preparatem złożonym z fenoterolem oraz salbutamolem.
  • Dornazy alfa nie łącz się z innymi preparatami (wyjątkiem może być budezonid, natomiast nie jest to zalecane połączenie).

Przeczytaj również:
Inhalacje z soli fizjologicznej. Kiedy są pomocne?


Źródła
Zwiń
Rozwiń

Wronikowska O., Budzyńska B., Inhalacja i nebulizacja – zasady, rodzaje i bezpieczeństwo terapii, Aptekarz Polski, 2019.

Daj nam znać, co myślisz o tym artykule

Wpisz swój komentarz...
Imię

  1. 27 listopada 2022, 13:58
    Stefan

    Czy podczas inhalacji powinienem oddychać nosem czy ustami?

    1. 29 listopada 2022, 14:17
      mgr farm. Marta Junowicz
      mgr farm. Marta Junowicz

      Dzień dobry. Bez względu na to, czy korzysta Pan z maski czy ustnika podczas nebulizacji należy oddychać ustami. Mgiełka ma wówczas krótszą drogę do pokonania. Stosowanie ustnika jest polecane zwłaszcza wtedy, gdy podawany jest lek – w ten sposób dochodzi do mniejszych jego strat niż w przypadku stosowania maski.

  2. 18 stycznia 2023, 19:33
    krystyna

    Podczas inhalacji inhalatorem membranowym w ustniku skrapla się płyn ,który muszę usuwać. Czy jest to prawidłowość?

    1. 20 stycznia 2023, 12:17
      mgr farm. Marta Junowicz
      mgr farm. Marta Junowicz

      Dzień dobry. Niewielkie ilości skroplin na maseczce czy w ustniku to normalne zjawisko. Powinna być to jednak ilość niewpływająca na skuteczność nebulizacji i niewymagająca usuwania. Jeśli w Pani ocenie inhalator nie działa prawidłowo, należy go zareklamować.

Masz pytanie, szukasz porady?
Jeśli szukasz darmowej porady w zakresie zdrowia oraz przyjmowania leków lub suplementów diety, chętnie odpowiemy na Twoje pytanie.
Zapytaj farmaceutę